MUJI Minimalism: Πώς μια ακούσια επανάσταση επαναπροσδιόρισε τον παγκόσμιο σχεδιασμό

Η μινιμαλιστική επανάσταση δεν ήταν προγραμματισμένη.

Δεν υπήρχε μανιφέστο, καμία διεθνής έκθεση, κανένα σύμβολο για να ηγηθεί της επίθεσης. Αντίθετα, ξεκίνησε με πλαστικούς κάδους και σημειωματάρια χωρίς εμπορικό σήμα σε ήσυχα ράφια σε ένα προάστιο του Τόκιο.

Όταν η MUJI λάνσαρε τα πρώτα 40 προϊόντα της το 1980, δεν είχε ως στόχο να διαταράξει την κουλτούρα του design. Απλώς προσέφερε ποιοτικά είδη οικιακής χρήσης - καλοφτιαγμένα, μέτρια και απαλλαγμένα από περιττά - σε τιμές που οι άνθρωποι μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά. Σε μια εποχή οικονομικής άνθησης και εμμονής με τα εμπορικά σήματα στην Ιαπωνία, η απόφαση της MUJI να προσφέρει προϊόντα χωρίς λογότυπα, τυλιγμένα σε ανακυκλωμένο χαρτί και να πωλούνται χωρίς φανταχτερή διαφήμιση, δεν ήταν μια δήλωση branding. Ήταν μια απόρριψη του ίδιου του branding.

Ωστόσο, με αυτόν τον τρόπο, η MUJI δημιούργησε ακούσια μια αισθητική design που θα διαπερνούσε βιομηχανίες και ηπείρους.

Design that refuses to distract — MUJI made neutrality iconic.

Ο εσωτερικός όρος τους για την ιδέα ήταν “Kanketsu”—που μεταφράζεται περίπου ως σαφήνεια, απλότητα και αυτοσυγκράτηση. Με δυτικούς όρους, ήταν μινιμαλισμός. Αλλά η εκδοχή της MUJI δεν βασιζόταν στο στυλ. Βασιζόταν στη φιλοσοφία. Τα προϊόντα τους δεν είχαν σκοπό να εντυπωσιάσουν. Είχαν σκοπό να εξαφανιστούν στη ζωή σας. Αποφεύγοντας τη γλώσσα της πολυτέλειας, η MUJI δημιούργησε κάτι ακόμα πιο ισχυρό: την ήσυχη αυτοπεποίθηση. Τα διάσημα στυλό, οι οδοντόβουρτσες και τα συστήματα ραφιών τους δεν τραβούσαν την προσοχή - αλλά με την πάροδο του χρόνου, άρχισαν να ορίζουν ένα νέο είδος ομορφιάς. Αυτό που δεν διέκοπτε. Αυτό που δεν πουλούσε τον εαυτό της. Καθώς η επιρροή της MUJI μεγάλωνε, αρχιτέκτονες, γραφίστες, ειδικοί στην εμπειρία χρήστη, ακόμη και πολυτελείς οίκοι μόδας άρχισαν να δανείζονται τη λογική τους. Όχι μόνο στη μορφή, αλλά και στη στάση. Από τη συσκευασία της Apple μέχρι το καθαρό πλέγμα μιας σελίδας αποτελεσμάτων αναζήτησης της Google, το φαινόμενο κυματισμού του αόρατου σχεδιασμού της MUJI είναι παντού. Οι διεπαφές έγιναν πιο αθόρυβες. Τα καταστήματα έγιναν πιο άδεια. Τα λογότυπα έγιναν μικρότερα. Οι συσκευασίες μειώθηκαν. Ακόμη και η ιδέα της «εμπορικής αναγνώρισης χωρίς εμπορική αναγνώριση» έγινε μια επιθυμητή τακτική μεταξύ των παγκόσμιων εταιρειών που επιδιώκουν να φαίνονται ταπεινές, αξιόπιστες και μοντέρνες.

Αλλά η MUJI δεν προσπάθησε ποτέ να είναι μοντέρνα. Προσπάθησε να είναι χρήσιμη.

Οι καρέκλες τους στοιβάζονται τακτοποιημένα. Τα ρούχα τους αποφεύγουν τις τάσεις. Το φαγητό τους είναι ήσυχα θρεπτικό, συχνά με απαλή γεύση και χωρίς οπτική υπερβολή. Εφαρμόζουν την ίδια λογική σε ένα μπλουζάκι όπως και σε ένα σημειωματάριο: Θα επηρεάσει αυτό τη ζωή του χρήστη ή θα τη βελτιώσει;

Η πλέον εμβληματική κατάσταση της MUJI είναι, από πολλές απόψεις, ειρωνική. Επιδίωξαν να σβήσουν την ταυτότητα υπέρ της λειτουργικότητας - και κατέληξαν να δημιουργήσουν μια πολιτιστική ταυτότητα τόσο ξεχωριστή που θα μπορούσε να αναγνωριστεί σε όλες τις ηπείρους. Το κενό έγινε εμπορικό σήμα. Η ουδετερότητα έγινε δήλωση.

Αυτό που είναι πιο ενδιαφέρον είναι πώς ο μινιμαλισμός της MUJI διαφέρει από τον ευρωπαϊκό ή σκανδιναβικό μινιμαλισμό. Εκεί που το Bauhaus έδινε έμφαση στο πλέγμα, τη γεωμετρία και την οπτική ορθολογικότητα, η MUJI αγκαλιάζει την απουσία. τον κενό χώρο. την ελαφρότητα. Τα πράγματα δεν είναι απλώς φτιαγμένα καλά, αλλά ούτε και υπερβολικά. Το αποτέλεσμα είναι ο μινιμαλισμός με ενσυναίσθηση - ένας σχεδιασμός που δεν επιδεικνύει πόσο έξυπνος είναι, αλλά εμπιστεύεται τον χρήστη να βρει νόημα στην ησυχία.

Σε έναν υπερ-οπτικό κόσμο, η MUJI προσφέρει ένα οπτικό καταφύγιο. Σε μια κουλτούρα αλγοριθμικού θορύβου, αντιπροσωπεύουν σκόπιμη σιωπή.

Και όμως, δεν είναι νοσταλγικοί. Τα καταστήματά τους φαίνονται μοντέρνα επειδή η φιλοσοφία τους δεν αφορά το παρελθόν - αφορά το αρκετό. Αρκετή λειτουργία, αρκετή ποιότητα, αρκετή παρουσία. Ποτέ υπερβολικά πολλά. Ποτέ πολύ λίγα.

Στον κόσμο του design σήμερα, όπου ακόμη και το "μινιμαλιστικό" branding μπορεί να φαίνεται χορογραφημένο και ερμηνευτικό, η MUJI μας υπενθυμίζει ότι η απλότητα είναι πιο ισχυρή όταν δεν προσπαθεί να πουλήσει τον εαυτό της. Δεν είναι ένα αισθητικό επίπεδο - είναι ένας τρόπος σκέψης.

Ποτέ δεν ήθελαν να είναι εμβληματικοί. Ήθελαν απλώς να είναι χρήσιμοι.

Και σε αυτή την ήσυχη αναζήτηση, αναμόρφωσαν την οπτική γλώσσα της εποχής μας.